Bij zijn Haarlemse gilde stond Pieter Claesz ingeschreven als banketschilder, en dat klopt. Hij schilderde ook wel eens rookgerei of een uitgesproken vanitas, dat wil zeggen een stilleven met een schedel of een nadrukkelijk in beeld gebracht horloge om te herinneren aan het verstrijken van de tijd, maar het leeuwendeel van zijn meer dan tweehonderd bewaard gebleven werken toont een tafel met eten en drinken. Meestal houdt hij zich daarbij meer in dan in deze Gedekte tafel met kalkoenpastei, en concentreert hij zich op een arrangement van brood en vis en witte wijn, of op brood en wijn met een citroen en een paar oesters.

Claesz Gedekte tafel met kalkoenpastei

Pieter Claesz, Gedekte tafel met kalkoekpastei, 1627| olieverf op paneel, 75 x 132 cm | Rijksmuseum, Amsterdam | gesteunde aankoop uit 1974

Metaal schilderen kon hij ook heel goed: een gedreven zilveren schaal op een voet, een kostbare bokaal, of ook een zogenaamde bekerschroef, een metalen houder waarin een drinkglas kon worden vastgezet. Ook die bijzondere en telkens weer herhaalde objecten schilderde Claesz op een zeer ingetogen manier, en vooral in de jaren dertig gebruikte hij daarbij zó weinig kleur, dat zijn stillevens uit die tijd ook wel monochrome banketjes worden genoemd, dat wil zeggen: banketjes in één kleur.

Bekijk ook

Een eerste poging: het stilleven

Een eerste poging: het stilleven
Van Dijck Stilleven met kazen detail