Twee monumentale wandtapijten voor Het Scheepvaartmuseum

Een zeeslag in beeld

De wandtapijten verbeelden momenten uit de Slag bij Solebay. Deze hevige zeeslag werd in 1672 voor de kust van Engeland uitgevochten. De vloot van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden nam het onder leiding van admiraal Michiel de Ruyter op tegen de veel sterkere gecombineerde Engelse-Franse vloot. Aan beide kanten werden zware verliezen geleden en de strijd bleef onbeslist. Saillant is dat beide partijen zichzelf als overwinnaar beschouwden. Niet voor niets lieten zowel koning Charles II als zijn opvolger James II jaren later prestigieuze wandtapijtreeksen maken ter herinnering aan deze strijd. De twee nu aangekochte tapijten maakten deel uit van de tweede reeks, besteld door koning James II.

Oorlogsreporter avant la lettre

De tapijten zijn gemaakt op basis van ontwerpen door de scheepstekenaar Willem van de Velde I, die de strijd van nabij had meegemaakt. Van der Velde volgde de Staatse vloot in een eigen vaartuig en legde het verloop van de strijd vast als een oorlogsreporter avant la lettre. Die tekeningen die hij op deze en andere tochten gebruikte, waren uitgangspunt voor schilderijen. Ook de ontwerpen voor de Engelse wandtapijten zijn vele jaren later op basis van deze tekeningen gemaakt. Van de Velde had zich toen inmiddels in Londen gevestigd.

Nauwe samenwerking

Dat de ontwerpen voor de tapijtreeksen in nauwe samenwerking met zijn koninklijke opdrachtgevers tot stand zijn gekomen, blijkt uit notities op tekeningen in het Leidse Universiteitsbibliotheek en Museum Boijmans Van Beuningen. Op de Leidse tekening noteerde Van de Velde dat hij de voorstellingen op verzoek van zijn opdrachtgevers een hoge horizon had gegeven, om ze geschikt te maken voor een wandtapijt. De tekening in Rotterdam is een plattegrond van de Slag bij Solebay die met aanwijzingen en hulp van James II is getekend.

Van de Velde-tentoonstelling

De twee monumentale tapijten zijn de grootste aankoop uit de geschiedenis van Het Scheepvaartmuseum. Belangstellenden zullen nog even geduld moeten hebben: de nieuwe aanwinsten zijn pas te zien vanaf 2 oktober als de grote Van de Velde-tentoonstelling van start gaat in Het Scheepvaartmuseum.

Meer weten? Klik hier.

Aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Rembrandt UK Circle Fund), het Nationaal Aankoopfonds van het ministerie van OCW, het Mondriaan Fonds, de Vereeniging Nederlandsch Historisch Scheepvaart Museum, de BankGiro Loterij, de Samenwerkende Maritieme Fondsen en Het Compagnie Fonds