Onvervangbaar & onmisbaar
De wettelijke bescherming om belangrijk cultureel erfgoed voor Nederland te behouden dient te worden aangescherpt, vindt de commissie. Hiertoe zou een nationaal uitvoervergunningensysteem moeten komen. Op dit moment werkt Nederland nog met een register van cultuurgoederen van nationaal belang die niet zonder meer het land uit mogen. Voor een actiever beschermingsbeleid is daarnaast een stevig financieel fundament nodig, waarbij het Museaal Aankoopfonds eenmalig zou moeten worden aangevuld tot 50 miljoen euro en jaarlijks met 25 miljoen euro, luidt het advies van de commissie. Ook pleit zij voor het verruimen van fiscale maatregelen om het schenken van cultuurgoederen aantrekkelijker te maken.
‘We hopen van harte dat de minister de aanbevelingen overneemt,’ aldus Fusien Bijl de Vroe. ‘Een verankering van het Museaal Aankoopfonds is niet alleen essentieel voor de bescherming van cultureel erfgoed, maar ook om incidenteel een grote aankoop te kunnen realiseren, zoals de twee monumentale wandtapijten naar ontwerp van Willem van de Velde voor het Scheepvaartmuseum. Ook het verruimen van fiscale maatregelen om te schenken aan het gezamenlijk kunstbezit juichen wij als Vereniging Rembrandt natuurlijk toe. Het is immers vooral dankzij de betrokkenheid van particuliere kunstliefhebbers dat we zo’n rijk openbaar kunstbezit met elkaar delen.’
De Commissie Collectie Nederland werd in september 2020 ingesteld door voormalig minister Van Engelshoven van OCW. Haar opdracht aan de commissie kwam voort uit aanbevelingen van de Commissie Pechtold. Die constateerde in 2019 dat de overheid in bescherming van roerend cultureel erfgoed te terughoudend is geweest. Naast Sybrand van Haersma Buma (voorzitter) en Brigitte Bloksma (vicevoorzitter) maakten Robert Aronson, Vanessa van Baasbank, Meta Knol (bestuurslid van de Vereniging Rembrandt), Wayne Modest, Axel Rüger, Chris Stolwijk en Kitty Zijlmans deel uit van de commissie.