Beschrijving

Deze reusachtige zilveren chanoekia is in 1753 gemaakt door Pieter Robol II (1733-1769) in opdracht van Sara Rintel (1690?-1761). Zij schonk de kandelaar aan de gemeente van asjkenazische joden in Amsterdam voor gebruik in de Grote Synagoge, het gebouw dat nu in gebruik is door het Joods Museum. Zoals elke chanoekia, heeft ook deze negen armen: de acht armen staan voor het acht dagen duren Chanoekafeest, de voorste, negende arm, ook wel de sjammasj (‘dienaar’) genoemd, werd gebruikt om de andere kaarsen van de kandelaar aan te steken. Voor de vorm van de chanoekia baseerde Robol zich op Exodus 25:31-40. Hierin wordt de zevenarmige kandelaar in het Tabernakel beschreven met bloemkelken en bloesem aan de schacht en de armen. Aan de bovenkant van de armen hangen kwasten aan een rococo-ornament.

Waarom gesteund

De chanoekia getuigt op welsprekende wijze van de vrijheid en de rijkdom van de Joodse gemeente in het 18de-eeuwse Amsterdam. Het werk is bovendien representatief voor het artistieke niveau van de Nederlandse zilversmeedkunst uit deze periode. Decennia lang stond de chanoekia opgesteld in het Joods Museum, in bruikleen van de Nederlands-Israëlitische Hoofd Synagoge (NIHS). In 1988 werd het werk geregistreerd als beschermd cultuurbezit. Dit verplichtte de overheid op te treden nadat in 2016 het bruikleen werd opgezegd. Met hulp van de Vereniging Rembrandt kon dit uitzonderlijke object voor het museum worden behouden.

Met dank aan

Aangekocht met steun van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar Themafonds Zilver), het Ministerie van OCW, het Mondriaan Fonds, het VSBfonds en enkele particuliere schenkers