Van ons allemaal sinds 1955

Waarschijnlijk was het een inventie van de Italiaanse schilder Bartolomeo Manfredi: een vrolijke drinker ten halve lijve. De gedroogde haring in de linkerhand van deze man is echter onvervalst Nederlands. Dirck Pietersz Pers schreef over die eetgewoonte in zijn boek Suyp-Stad (1628): 'En al wat sout en wrang, en totte dorst kan locken/Dat is de rechte spijs om greetigh te slocken.' Dat laatste lijkt hier al te zijn gebeurd: de glazige blik en half geopende mond wijzen op een gevorderde staat van dronkenschap. De afgebroken tand is mogelijk een aandenken aan een vechtpartij.

Waarom gesteund

De kunst van Hendrick ter Brugghen en die van de andere Utrechtse caravaggisten bleef lange tijd buiten de canon van de Hollandse schilderkunst. Dat veranderde na de herontdekking van Caravaggio en zijn internationale navolgers op twee tentoonstellingen in de jaren 1950. Het werk van de Utrechtse caravaggisten werd toen plots internationaal salonfähig en daardoor uiteindelijk ook heel kostbaar. In 1955 was dat echter nog niet aan de hand: het Centraal Museum kocht dit levendige schilderij samen met Baburens Luitspeler voor slechts 38.000 gulden.